Lenfomada Kök Hücre Nakli Süreci
Lenfoma tedavisinde kök hücre nakli, özellikle tekrarlayan veya yüksek riskli hastalarda kullanılan önemli bir tedavi yöntemidir. Bu süreç, yüksek doz kemoterapi ve/veya radyoterapi sonrası hasar gören kemik iliğini onarmak için sağlıklı kan oluşturan kök hücrelerin nakledilmesini içerir. İşte lenfomada kök hücre nakli sürecinin aşamaları:
1. Değerlendirme ve Hazırlık Aşaması
- Hastanın genel sağlık durumu, lenfoma evresi ve nakil için uygunluğu değerlendirilir.
- Kalp, akciğer, böbrek gibi organ fonksiyonları test edilir.
- Enfeksiyon taramaları yapılır ve gerekli aşılar tamamlanır.
- Nakil türü belirlenir: Otolog (kendi kök hücreleri) veya Allojenik (donör kök hücreleri).
2. Kök Hücre Toplanması
- Otolog nakilde: Hastanın kendi kök hücreleri toplanır. Bu işlem genellikle kemoterapi sonrası büyüme faktörü ilaçları verilerek kök hücrelerin kana geçmesi sağlandıktan sonra aferez yöntemiyle yapılır.
- Allojenik nakilde: Uygun bir donör bulunur (akraba veya akraba dışı). Donörden kök hücreler aferez veya kemik iliği aspirasyonu ile toplanır.
3. Kondisyonlama (Hazırlayıcı Tedavi)
- Yüksek doz kemoterapi ve/veya radyoterapi uygulanarak hastadaki lenfoma hücreleri yok edilir ve bağışıklık sistemi baskılanır.
- Bu aşama, nakledilecek kök hücrelerin kemik iliğinde yerleşmesi için uygun ortam hazırlar.
4. Kök Hücre Nakli
- Toplanan kök hücreler damar yoluyla (IV infüzyon) hastaya verilir. Bu işlem genellikle 1-2 saat sürer ve ağrısızdır.
- Nakil sonrası kök hücreler kemik iliğine yerleşerek yeni kan hücreleri üretmeye başlar.
5. Nötropeni ve İyileşme Dönemi
- Nakil sonrası 2-4 hafta boyunca hastanın bağışıklık sistemi zayıftır, enfeksiyon riski yüksektir.
- Kan değerleri düşük olduğu için kan ve trombosit transfüzyonları gerekebilir.
- Bu dönemde hastanede yakın takip ve destek tedavisi uygulanır.
6. Greft Yerleşmesi ve Taburculuk
- Kök hücreler kemik iliğine yerleştikten sonra kan değerleri yükselmeye başlar.
- Enfeksiyon riski azaldığında ve genel durum düzeldiğinde hasta taburcu edilir.
7. Takip ve İyileşme
- Taburculuk sonrası düzenli kontrollerle hastanın durumu izlenir.
- Allojenik nakilde graft-versus-host hastalığı (GVHH) gibi komplikasyonlar açısından yakın takip gerekir.
- Tam iyileşme süreci aylar alabilir; yaşam tarzı değişiklikleri ve enfeksiyondan korunma önemlidir.
Lenfomada kök hücre nakli, hastalığı tamamen ortadan kaldırmayı veya uzun süreli remisyon sağlamayı hedefler. Süreç, hastanın genel durumuna, lenfoma tipine ve nakil türüne göre değişiklik gösterebilir. Bu nedenle, tedavi planı her hasta için bireysel olarak belirlenir. |